‘Ucuz’ Pastırma’ya Perakendeci mi Engel Oluyor?

KAYSERİ – Türkiye’de hızlı bir artış gösteren kırmızı et  ithalatı, Kayserili sucuk ve pastırma  üreticisini de rahatlattı.  Ucuz hammadde sayesinde kentteki imalathaneler artık sucuk ve pastırma üretiminde yüzde 90’lara ulaşan oranlarda ithal et kullanıyor. İthalatın önü açılınca 6-12 aylık ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda et depolamaya başlayan üretici firmalardan bazıları, ithal etle birlikte yeni marka da oluşturmaya başladı. İthal etle birlikte pastırma sucuk fiyatlarını ucuzlattıklarını vurgulayan üretici firmalar, ancak perakendecilerin bunu tüketiciye hala yansıtmadığını ifade etti. Kentteki perakendecilerin toptan fiyatı 18 lira olan sucuğu  25 liraya, 35 lira olan sırt pastırmayı ise 55 liraya sattığı belirtildi.

İthal etin önünün açılmasıyla birlikte pastırma ve sucuk imalatçılarının ciddi anlamda et çektiğini aktaran Kayseri Ticaret Borsası  Başkanı Şaban Ünlü, “İthal etin Türkiye’ye maliyeti 10 ila 11  bin lira . Etin ön açılınca  Kayseri’deki sucuk üreticileri de ciddi anlamda et çekti. Üreticinin kullanacağı 1 yıllık, 6 aylık  et deposunda” dedi. Kayseri olarak pastırma sucuk imalatında  günlük 40-50 ton ithal et kullanıldığı bilgisini  veren Ünlü,  imalatta yüzde 90 ithal etin tercih edildiğini söyledi. İthal etin Kayseri’ye maliyetinin 10 lira olduğunu aktaran Ünlü,”Gelen et kötü değil.  Avrupa’da ette kalite sınıflandırılması var. E- U -R- P- O  şeklinde.  E pahalı olduğu için Türkiye’ye hiç gelmiyor. E’de yüzde 12 kemik var.  Türkiye gelen et U- R- P karışımı. Düşük kalite olan O’dan da gelmiyor.  Eskiden dondurulmuş et geliyordu. Bu gelen etler taze. Prosedürler de azaldı. Yurtdışından et 2-4 gün arasında geliyor. İthal et ile birlikte pastırma sucuk üreticisi de rahatladı. Çok sıkıntı vardı. Son 3 ay hiç yerli hayvan kesilmedi. İthal etin gelmesi zaten ihtiyaçtı, gecikti”diye konuştu.

İthal etle birlikte imalatçılar olarak pastırma ve sucuk fiyatlarını ucuzlattıkları halde  perakende de fiyatların düşmemesinden yakınan Ünlü, şunları söyledi. “Gelen ithal eti pastırma, sucuk imalatçılar kullanıyor. Üretici pastırma sucuk fiyatlarını ucuzlattığı halde perakendeciler ucuzlatmıyor. İmalatçı pastırmanın kilosunu 7-8 lira kırdı. Sürümden kazanın diyoruz ama yapmıyorlar. Sucuğun toptan fiyatı KDV dahil 18 lira. 25 liraya satıyorlar. 22 liraya satsalar kurtarır. Sırt pastırmanın bizden çıkışı 35 lira. 55 liraya satıyorlar. 45 liraya rahat kurtarır. Yüzde 30 koysun kurtarır” açıklamasını yaptı.

2 aydır yerli kesim yok

Türkiye’de hayvan sayısındaki azalmayla birlikte hayvan ırkının da değiştiğine dikkat çeken Ünlü,  “Ödemişte tanesi 63 kilo süt veren inek var. Yerli inek 12 kilodan fazla süt vermiyor. Her ne kadar hayvancılık Türkiye’nin doğusunda gibi görünse de batıya doğru kayıyor. İthal et gelecek diye üretici hayvanını erkenden kestirdi. Yaklaşık 2 aydır yerli kesim yok.  Bu açığın kapanması zaman alacak. Yaklaşık 2 yıl sürer” diye konuştu.

Firmalar ucuz hammadde girişiyle hedef büyüttü

Fiyat ucuzladı, kapasite arttı

– Şahin-Melek Et ve Et Mamulleri Yönetim Kurulu Üyesi  İbrahim  Fazlıoğlu: Dana eti kullandığımız sucuk ve pastırma üretiminde yüzde 100 ithal et kullanıyoruz. Şahin Sucukları olarak aylık 250 bin ton et işliyoruz.. İthal etten önce et fiyatları yükseldiğinde  bu rakamlarda yüzde 60’lara varan  kayıp vardı. İthal et gelince etin fiyatı 18 liradan 11 liraya kadar düşünce normal tonajımız  bin 500 tondan  2 bin 500 tona ulaştı. Tüketicinin elindeki paranın alım gücü bir kilo pastırmaysa bu şimdi 2 kiloya çıktı. İthal etle yerli kesim arasında 2 günlük bir fark yaşanıyor. İthal et Avrupa’da kesilip geliyor.  Farkı bu. Yerli kesim olsa,  ertesi gün kullanacağız. Biz Polonya’dan ithal ediyoruz. Polonya’dan Kayseri’ye nakliye 2 gün sürüyor. Yükselen et fiyatlarında ithalata izin verilmesi sektörün ekmeğine yağ sürdü ama ülke menfaatine ters düştü. Bizim isteğimiz besicinin ve damızlık yetiştiricisinin ihtiyacı olan ithalata izin verilmesiydi Şu an

besicimizden almak bizim değil ama ülkemizin menfaatinedir. Bize maddi zararı olsa da temennimiz besicinin ve üreticinin ihtiyacı olan hayvanın gelmesine izin verilerek ithal etin durdurulması.

İthale etle yeni marka oluşturduk

– Nurhamü Gıda Limited Şirketi sahibi Nuri Korkmaz: İthal etin Türkiye’ye girmesiyle birlikte  üçüncü markamızı oluşturduk. Korkmaz ve Seher markalarıyla raflarda olan ürünlerimiz arasına et ithalatının önünün açılmasıyla  üçüncü markamız olan  Utamet’i de ekledik. Korkmaz markasıyla üretimini yaptığımız sucuk ve pastırmaya ithal et karıştırmadık.  Bizim ürünlerimizin üzerinde yazan ne ise kesinlikle odur. Seherde tavuk, Utamet’te ithal et var. Utamet’teki pazarımız ağırlıklı olarak, Kayseri, Aksaray Konya Adana Mersin. Müşteri buldukça pazarlamayı genişletiyoruz, herhangi bir bayilik vermedik, yerel marketlerle çalışıyoruz. İl dışında da bire bir malımızı satıyoruz.

Sektördeki öncelik tüketicinin ürünü, kaliteli ve temiz olduğunu bilerek güvenilir bir şekilde alması. Eskiden dana etinden ve büyükbaş  kelle etinden sucuk vardı. Şimdi iş değişti. Tavuk etinden sucuk çıktı.  . İthal etin sağlıklı olup olmadığını bize sordukları zaman,’ithal etin kalitelisi de var.  Kaliteli olmayanı da var’ diyoruz. Yerlinin de kendi içinde kaliteli olanı var. Biz tam besisini almış tosun etinden sucuk yapıyoruz. Fiyatı yükseldikçe satış düşüyor. Tüketim azalıyor. Karlılığımız da azalıyor. Fiyatlar düştüğü zaman tüketici daha fazla tüketiyor. Bunu gözeterek ithal etle birlikte her kesime ulaşma adına Utamet’i pazarla buluşturduk”‘Dünya/Gülsüm ERDEM’