AB’den Türkiye’ye gıda güvenliği ve zoonoz eleştirisi!
AB’nin 2015 Yılı Türkiye İlerleme Raporu’nda, Türkiye’de gıda güvenliği, veterinerlik
ve bitki sağlığı politikası alanlarında bazı hazırlıklar yapıldığı, ancak geçen yıl söz
konusu alanlarda ilerleme kaydedilmediği eleştirisine yer verildi. Raporda, “Genel
gıda güvenliği konularında müktesebatın düzenlenmesi ve uygulanması yönündeki
ilerlemeler sınırlı kalmıştır. Önümüzdeki yıl Türkiye, ulusal bir program ve izleme planı
sunarak AB standartlarını karşılamak için gıda işletmelerini iyileştirmelidir”
değerlendirmesi yapıldı.
Raporun, “Gıda güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikası” başlıklı 12. Fasıla
ilişkin bölümünde, AB gıda üretiminde hijyen kurallarının, yüksek düzeyde gıda
güvenliği sağladığı, hayvan sağlığı ve refahı ile hayvansal gıdaların güvenliğinin;
tohum kalitesi, bitki koruma ürünleri, zararlı organizmalar ve hayvan beslenmesi ile
güvence altına alındığı vurgulandı. Söz konusu bölümde, şu ifadelere yer verildi:
“Gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı politikası alanlarında bazı hazırlıklar
yapılmaktadır. Geçtiğimiz yıl bu alanlarda herhangi bir ilerleme kaydedilmemiştir.
Bu alandaki müktesebatın tam olarak uygulanması için özellikle hayvansal yan
ürünler, hayvan refahı, hayvanların kimliklendirilmesi ile kayıt altına alınması ve
hareketlerinin kontrolü gibi alanlarda daha fazla çaba gösterilmelidir.
Önümüzdeki yıl Türkiye; diğer şeylerin yanı sıra ulusal bir program ve bir izleme planı
sunarak AB standartlarını karşılamak için gıda işletmelerini iyileştirmeli; hayvansal yan
ürünlere ilişkin mevzuatları benimsemek ve uygulamak için daha fazla adım
atmalıdır.
Genel gıda güvenliği konularında müktesebatın düzenlenmesi ve uygulanması
yönündeki ilerlemeler sınırlı kalmıştır. Bitki sağlığı politikasını bu müktesebata tam
olarak uyarlamak için çalışmalar hızlandırılmalıdır. Büyükbaş ve küçükbaş
hayvanların kimliklendirilme ve kayıt altına alma çalışmaları devam etmektedir.
İstanbul’da kara ve deniz sınırlarında ve Sabiha Gökçen Havalimanı’nda sınır
kontrol noktaları hala tam olarak çalışmamaktadır.
Türkiye’nin hayvan hastalıklarıyla mücadelesi devam etmektedir. Şap hastalığı
vakalarının sayısı Trakya bölgesinin aşılama suretiyle şap hastalığından ari bölge
olmasını sağlamak için aşılama ve hayvan hareketlerinin sıkı bir şekilde
denetlenmesiyle düşmüştür. Müktesebatı 1/98 sayılı kararla uyum da dahil olmak
üzere bulaşıcı süngerimsi ensefalopati ve gözetim sistemleriyle uyumlu hale
getirmek ve uygulamak için hala önemli çalışmalar gereklidir (Fasıl 11-Canlı hayvan,
sığır eti ve türev ürünler üzerindeki fiili ithalat yasağı için Tarım ve Kırsal Kalkınma).
Çiftlik hayvanlarının refahı ve yumurtlayan tavukların korunması ile ilgili yönetmelikler
yürürlüğe girmiştir. Ancak müktesebatı hayvan refahında tam olarak
uygulayabilmek için daha fazla yapısal ve idari çaba gereklidir. Hayvanlardan
insanlara bulaşabilen hastalıklarda herhangi bir ilerleme kaydedilmemiştir.
Türkiye gıda, yem ve hayvansal yan ürünleri piyasaya sürmek için eğitim, denetim
ve izleme programları uygulamaya devam etmiştir. Tarım-gıda işletmelerini ulusal
düzeyde iyileştirmeye yönelik ilerlemeler sınırlı kalmıştır. Gıda işletmelerini kaydetme
ve onaylamada yeni kuralların uygulanması için hala daha fazla çaba gereklidir.
Hayvansal yan ürünler üzerinde ilk çalışmalar yapılmaya başlanmıştır, ancak bu
sektörün yeni kuralları benimsemesi için hala daha fazla çaba gereklidir.
Denetimlerin fonlanması henüz AB sistemleriyle uyumlu hale getirilememiştir.
Etiketleme, katkı maddeleri ve saflık kriterleri, tatlandırıcılar ve gıda takviyeleri gibi
konularda gıda güvenliği yönetmeliğini uygulamaya yönelik ilerleme kaydedilmiştir.
Gıda enzimleri ve yeni gıdalar için düzenlemeler henüz tamamlanmamıştır.
Genetiği değiştirilmiş organizmalardan (GDO) üretilen gıda enzimlerini etkileyen
ticaret hayatının düzensizliklerinin Biyogüvenlik Kurulu’nun tavsiyesiyle çözülmesine
rağmen, bunun Biyogüvenlik Kanunu’nda yapılan değişiklik olarak adlandırılması
gerekmektedir. Yemlere özel kanunlarda gıdada maksimum koksidiyostat veya
histomonostat seviyelerine ilişkin yönetmelik kabul edilmiştir.
Bitki sağlığı politikası ile ilgili olarak bitki koruma ürünleri için öneri, uygulama ve kayıt
işlemleri ile ilgili bir yönetmelik kabul edilmiştir.”
Kaynak: http://www.gidahatti.com/
