Türk gıda ürünlerinin Çin pazarına giriş yolu açıldı
PEKİN – Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, resmi bir ziyaret için geldiği Çin’de Türk gıda ürünlerinin Çin pazarına giriş yolunu açacak önemli bir anlaşmaya imza attı.
Eker, Pekin’de bugün Çin Kalite Kontrol, Denetim ve Karantina İdaresi Başkanı Zhi Shuping’le bir araya geldi. Görüşmenin ardından Gıda Güvenliğine İlişkin Mutabakat Zaptı imzalandı. Bakan Eker, bitki sağlığıyla ilgili olarak da Çin’den Türkiye’ye bir ekip geleceğini söyledi.
TÜRKİYE’NİN ÇİN İLE TARIM KARNESİ
Türkiye ile Çin arasındaki tarım ticareti hacmi geçen yıl 230 milyon dolar gerçekleşti. Bunun 74 milyon doları ihracat, 156 milyon doları ise ithalat oldu. Dolayısıyla tarımda da Çin’e açık veriyoruz. Türkiye ile Çin’in ticaret hacmi 24,1 milyar dolarken, tarım ürünlerinin bu ticaretteki oranı yüzde 1 bile değil. Tarım ihracatı 2009’da 35 milyon dolardı.
İhracattaki başlıca ürünleri ise fındık gibi kabuklu meyveler, pamuk gibi bitkisel maddeler, zeytinyağı ve benzerleri, çikolata ve kakao içeren gıda maddeleri (müstahzarları), kek, pasta, bisküvi ve ekmekçi mamulleri, meyve ve yenilebilen diğer bitki parçalarının konserveleri ile incir ve kayısı gibi ürünler oluşturuyor.
İthalatta ise ağırlığı kuru baklagiller, yaprak tütün ve tütün döküntüleri, buğday gluteni, hayvan gıdası olarak kullanılan maddeler, ekim amaçlı tohum ve meyve oluşturuyor.
ÇİN’İN TARIMI VE TİCARETİ
2012 yılında Çin ormancılık ve tarım hariç tutulduğunda tarım ürünlerinde tüm dünyaya 61 milyar dolar mal satıyor. 92 milyar dolarlık da ithalatı var. Türkiye’nin bu ithalattaki payı da sadece 74 milyon dolar. Çin’in tarım ticareti ortakları arasında ilk sıralarda ABD, Brezilya, Japonya ve Tayland, Avustralya, Endonezya, Kanada, Malezya, Rusya ve Hong Kong geliyor. İhracatında ise ilk üç sırayı Japonya, ABD ve Hong Kong paylaşıyor. İthalatında ise ABD, Brezilya ve Tayland ilk üçte yer alıyor.
Bu durumda Çin de tarım dış ticaretinde yaklaşık 31 milyar dolar açık veriyor.
TÜRKİYE’NİN ÇİN PAZARINA GİRİŞ HAKKI YOK
Hali hazırda süt ve süt ürünleri, hayvan ve hayvan ürünleri, Antep fıstığı gibi temel gıda ürünlerinde gerekli prosedürler tamamlanmadığı için Çin pazarına giriş hakkı yok Türkiye’nin. Ancak belirli ürün gruplarında (kayısı, incir, fındık ve fındık ürünleri, çikolatalı ürünler) piyasaya giriş izni alınmıştı.
Öncelikle gıda güvenliği anlaşması, kurucu bir anlaşma ve bu ürünlerin girişine tek başına izin vermiyor ancak işbirliği ve gerekli prosedürlerin yapılması için alt yapıyı oluşturuyor.
Bugünkü anlaşmayla birlikte şimdi Çin pazarına giremeyen Türk ürünlerinin görüşmeleri başlamış durumda. Ardından da ürün bazında tek tek gerekli ithalat izin sürecini başlatmak ve nihayetlendirmek gerekiyor. Öncelik sırası ise ihracatta avantajlı olunan ürün gruplarına verilecek.Bunu ise diğer ürünler takip edecek.
ÇİN’DEKİ YERLEŞİK FİRMALAR YENİLERİNE ENGEL OLUYOR
Çin’de yerleşik firmalar, piyasayı hakimiyetleri altına almış durumda ve yeni gelenlere müsaade edilmiyor. Örneğin süt ve süt ürünlerinde Fransızlar, Yeni Zelandalılar, Avustralyalılar, gıda çeşnisinde ise Amerikalılar, Brezilyalılar var. Diğer bütün ürünlere bakıldığında özellikle ithalat pazarında yerleşik dağıtım ağını ve kanallarını çok iyi kullanan ve yıllar önce gelmiş firmalar görülüyor. Bu firmalar da yeni gelenlere engel olmaya çalışıyor. Dolayısıyla pazara girmek için öncelikle izin almak, daha sonra ise lojistik dağıtım ağını kurmak ile fiyat ve kalite özelliği de şart. Bir de tüm bunları kullanarak yerleşik ülke ve firmaların rekabetini kırmak gerekiyor. Aslına bakılırsa Türkiye tarım ürünlerinde Çin pazarına geç başladı. Ancak bir yerden başlaması da gerekiyordu. Bakan Eker’in bu ziyareti de bunun temelini oluşturuyor.
(CİHAN)
