Rusya Türkiye’nin Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üyeliğini destekliyor

© Collage: The Voice of Russia

Türk Politika Akademisi Dergisi’nde Göktürk Tüysüzoğlu’nun kaleme aldığı ‘Türkiye-Rusya İlişkileri: Yüksek Düzeyli Stratejik Rekabet’ yazısı yayınlandı.

Türk Politika Akademisi Dergisi’nde Göktürk Tüysüzoğlu’nun kaleme aldığı ‘Türkiye-Rusya İlişkileri: Yüksek Düzeyli Stratejik Rekabet’ yazısı yayınlandı. Bu yazıda Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği Rusya ziyaretinin sonuçları değerlendiriliyor. Siyaset bilimcisi Stanislav Tarasov söz konusu yazı yorumladı.

‘Makale yazarı, ‘Rusya ile kurulacak iyi ilişkiler Türkiye’nin ekonomik ve siyasal gelişiminde önemli bir rol oynayabilir’ ifadesine yer verdi. Bu, kimsenin tartışamadığı bir gekçektir. Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da özellikle Suriye’de meydana gelen Arap baharının gergin olayları konusundaki yaklaşım farklılığının Moskova ile Ankara arasındaki ciddi görüş ayrılıklarını ortaya çıkardığı da tartışılmaz. Tüysüzoğlu’nun yazısında hak verilebilen başka fikirler de var’.

Ama yazıda dikkatinizi çekmek istediğim beni şaşırtan iddia da yer alıyor. Tüysüzoğlu, Rusya’nın Türkiye’nin ŞİÖ’ye katılma talebini değerlendirmeye dahi almadığını iddia ederek, ‘ŞİÖ üyeliğini, AB üyeliği ile aynı kefeye koymak ise, en azından, AB’nin içselleştirmiş olduğu yumuşak güce ve toplumsal/siyasal meşruiyete saygı duymamak ve ŞİÖ’nün bünyesinde barındırdığı otoriter siyasal söylemin altını çizmek anlamına gelecektir’ ifadelerine yer verdi.

Ben bu iddiaya kesinlikle katılmıyorum. Hatırlanacağı üzere 2013 yılının Nisan ayında Türkiye’ye resmi olarak Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) diyalog ortağı statüsü verilmişti. Hem de AB üyeliğinden farklı olarak bu statünün verilmesi için hiç bir siyasi veya başka şartın yerine getirilmesi gerekmedi. Dahası, ŞİÖ hiç bir zaman Türkiye’yi kesin seçim yapmaya zorlamamıştır. Bu, ŞİÖ’yü AB’den farklı kılan önemli bir özelliktir.

Ayrıca 22 Kasım’da Sankt Petersburg’da 4. Rusya-Türkiye Üst Düzey İşbirliği Konseyi Toplantısının ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan Türkiye Başbakanı Erdoğan, ‘Türkiye’yi ŞİÖ’ye alın’ diye açık teklifte bulunmuştur. Bunun üzerine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ‘Türkiye’nin uluslararası alandaki saygınlığı, Türkiye’nin izlediği bağımsız egemen politika uluslararası örgütlere daha aktif katılımı için tüm haklı gerekçeyi veriyor’ ifadesinde bulundu. Sözlerine göre, ‘Rusya buna ilgi duyuyor’.

Rusya lideri, ‘Şanghay İşbirliği Örgütü’ne gelince Sayın Başbakan ile bu konuyu önce de görüşmüştük, şimdi de şunu kesinlikle ifade etmek isterim ki, bizim de böyle niyetimiz var” ifadesini kullandı.

Ayrıca hatırlanacağı üzere Ekim sonunda Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev Türkiye’nin Gümrük Birliği’ne üye olma talebini açıklamıştı. Butün bunlar Uluslararası Politika Akademisi’nin ‘ŞİÖ’nün bünyesinde barındırdığı otoriter siyasal söylemin altının çizilmesi’ ile ilgili iddiasının gerçeği yansıtmadığını gösteriyor.

ŞİÖ Türkiye’siz kurulmuş, çalışmalarına başlamıştı. Onun kurulması tarihinden geçen on yıl içinde örgüte üye olmak isteyen dünya aktörlerinin sayısı önemli ölçüde artmış oldu. Bunun nedenleri arasında ŞİÖ’nün enerji alanında kapsamlı jeostratejik projeleri geliştirip hayata gerçiriyor, üye ülkeleri ve ortakları ile geniş ve eşit ticari ekonomik işbirliğini geliştiriyor olmasıdır.

Aynı anda Rusya’da kullanılan deyimin söylediği gibi, ‘herkes özgür iradeye sahiptir’. Türkiye onun ŞİÖ çalışmaları ile ilgili şikayetleri meydana gelirse her an bu örgütten çıkabilir. Tabii ki Türkiye-ŞİÖ konusu tartışılırken herkes kendi görüşünü ifade edebilir. Ama yine de gerçeği yansıtmayan tahminlerden değil, güvenilir bilgilerden faydalanmalıdır.