Türkiye, Rusya ile karşılıklı ticaretin geliştirilmesinden yana

Avustralya’nın Sydney Kenti’nde gerçekleştirilen G20 Ticaret Bakanları zirvesine katılan Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ile Rusya Federasyonu Ekonomik Gelişim Bakanı Aleksey Ulyukayev’in gerçekleştirdikleri ikili görüşme esnasında Türk Bakan, Rus muhatabına karşılıklı ödemelerde Dolar’ı bırakarak ulusal para birimleri olan Lira ve Ruble’ye geçmeyi teklif etti.

Konu ile ilgili olarak görüşlerine başvurduğumuz Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu uzmanlarından Habibe Özdal, karşılıklı ticarette ulusal para birimlerinin kullanılmasını öngören teklifin daha önceden de gündeme getirildiğini ifade ediyor.

Bunun gündemde olduğunu biliyoruz. Fakat ciddi anlamda ilerleme sağlamak henüz mümkün olmadı. Çünkü burada ciddi anlamda teknik bazı unsurların hayata geçirilmesi gerekiyor. Diğer taraftan Rusya ABD ile yaşadığı problem neticesinde dolar kullanımını azaltmak istiyor. Fakat Türkiye açısından yine en önemli ticari partneri Avrupa Birliği. Bu yüzden dış ticarette dolar ve euro kullanımı son derece ağırlıklı görünüyor.

Rusya açısından ulusal para biriminin kullanımı her uluslararası krizinde yeniden karşımıza çıkıyor. Son olarak örneğin AB’nin yeni bir yaptırım paketine karşı. Dolayısıyla bu aslında sadece ekonomik bir tercih değil ayni zamanında da siyasi bir tercih. Bu yüzden de belki Rusya’nın gündeminde daha üst sıralarda yer alıyor.

Türkiye açısından dediğim gibi mesele bir kaç kez aslında gündeme geldi. Ama henüz hayata geçme konusunda bence ilerleme sağlanamamasından da yola çıkarak bugünden yarına değişiklik göstermesi biraz zor görünüyor. Bu hem teknik bir mesele yani mevzuat itibarıyla. Belki hayata geçirilmesi iki tarafın yararına olabilir, yani kurlar arasındaki zararlar ve sayra göz önünde bulundurulursak. Ama Ruble’nin ve TL’nin yani ulusal paralarının kullanılması konusunun biraz daha hem teorik altyapısını çalışması gerekiyor hem de pratiğe yansıtıldığında ne gibi uygulamalar hayata geçirilecek bunları çalışması gerekiyor. Ama Türkiye açısından söylüyorum şu anda ikili ticaretin artan eyleminde olması önemli, hem siyaseten hem ekonomik ilişkilerin devam etmesi son derece önemli. Bakın Ukrayna krizine rağmen Türkiye Rusya ile ilişkileri oldukça önemsediğini ifade edecek şeklinde kriz yönetimi yapmaya çalışıyor. Bu son derece önemli. Ama burada ulusal para kullanımı şu anda öncelenen bir mesele değil.

Habibe Özdal’a göre, bugünkü Türk-Rus ticari ilişkilerinde en fazla dikkat, karşılıklı ticaretin pozitif dinamikleri üzerinde yoğunlaştırılmış durumda. Bununla birlikte Türk uzman, Washington ve AB tarafından Rusya’ya karşı uygulanan tek taraflı yaptırımların Türkiye’de herhangi bir destek bulamayacağını da sözlerine ekliyor.

Şimdi burada bir kaç tane ayrıştırıcı unsur var. O da şu. Türkiye AB üyesi değil, bu yüzden AB’nin uyguladığı doğrudan yaptırımlara taraf da değil. AB ile kendisi oldukça sancalı bir süreç yaşayan bir Türkiye’den bahs ediyoruz. O yüzden AB’nin uyguladığı yaptırımlara Türkiye taraf değil ve uygulamayacak hiç bir şekilde. Diğer taraftan Türkiye açısından baktığınızda bugün Ukrayna krizi üzerinde gördüğümüz anlaşmazlık Rusya ve Batı arasındaki siyasi kriz tabii ki çok taraflı bir krizdir. Yani burada AB’nin başarısız entegrasyon politikalarından da bahs edebiliriz, Batılı ülkelerin genel olarak Rusya’ya yönelik politikalarının başarısızlıklarından da bahs edebiliriz, uluslararası alanda Rusya’nın bugün hukuken hem de belki siyaseten pek de beklentilere karşılık vermemesinden de bahs edebiliriz. Ama nihayetinde çok taraflı bir analiz gerekiyor. Türkiye böylesi çok taraflı siyasi anlaşmazlıkların doğurduğu bir krizde sadece Batılı ülkelere sığınarak bir yaklaşım geliştirmeyecektir.

© Collage: Voice of Russia