Et krizi Avrupa’ya sıçradı
Türkiye, iç pazarda et fiyatlarını ucuzlatayım derken dış pazarlarda
da fiyat tırmanışına neden oluyor.Türkiye, iç pazarda et fiyatlarını
ucuzlatayım derken dış pazarlarda da fiyat tırmanışına neden oluyor.
Et ithaline izin verilen ülkelerden Macaristan’da fiyatlar iki kat
artış kaydetti.
Et ve Balık Kurumu (EBK) dışında özel sektöre de canlı hayvan ithalatı
için izin verilmesi, hayvan temini için başvurulan yakın pazarlarda da
fiyatların artmasına neden olmaya başladı.
Canlı hayvan ithal edilmesine izin verilen ülkeler listesinde en çok
tercih edilen Macaristan’da et fiyatları yükselişe geçti. Geçen nisan
ayı sonuna kadar Macaristan’da canlı hayvanın kilo fiyatı 1.5 ile 1.7
euro arasında değişirken, söz konusu iznin çıkmasıyla birlikte
fiyatlar 2.6 ile 3 euro seviyesine çıkmış durumda.
Macaristan’ın da dengesini bozduk
Canlı hayvan ithali için bir süreden beri araştırmalarını sürdüren
Etçi Et Yönetim Kurulu Başkanı Emin Arslan, Macaristan’ın da fiyat
artışı ile yüz yüze kaldığını söylerken; Erşan Et ve Et Ürünleri
AŞ’nin yöneticisi Yusuf Büyükbaş ise “Macaristan, Estonya, Letonya
gibi ülkelerde ithalat için araştırmalar yapıyoruz. Ancak fiyatlar
artmış durumda, hayvan alımı için kolları sıvayan kimi firmalar ya eli
boş dönecek ya da az hayvan getirebilecek” diye konuştu. İthalat için
izin verilen ülke ve bölge sayısı sınırlı. Uruguay, Şili, Yeni Zelanda
gibi uzak ülkelerin yanı sıra ithalatın yapılabileceği yakın pazarlar
arasında ise Estonya, Litvanya, Letonya ve Macaristan yer alıyor.
Ancak sektör kaynakları, Macaristan dışındaki yakın pazarlar arasında
yer alan diğer üç ülkenin oldukça küçük olduğunu ve talebe cevap
veremeyeceğini belirtiyor. Bu nedenle de ithalat için ilk kapısı
çalınan ülke Macaristan oluyor.
Macaristan, EBK’nın gerçekleştirdiği ihalelerin tamamına yakınını alan
Ürdün’lü Hicazi Grubu’nun, ithalat için kolları sıvayan Etçi Et,
Kayarlar Et, Etbank, Erşan Et ve perakendecilerin kurduğu Fayda AŞ
gibi özel sektör firmalarının öncelikli adresi. Aynı zamanda Avrupa’ya
da hayvan temin eden, Türkiye’den gelen yoğun talebin etkisiyle
fiyatların yükselişe geçtiği Macaristan’da bir süredir canlı hayvan
ithalatı için araştırma yaptıklarını belirten Etçi Et Yönetim Kurulu
Başkanı Emin Arslan, “Pek çok ülkedeki fiyat hareketlerini aylardır
mercek altına aldık. Macaristan’da nisan ayında 1.5 euro seviyesindeki
canlı hayvanın kilosu 3 euroya çıktı. Bize yakın diğer üç pazar olan
Estonya, Litvanya ve Letonya’da ise hayvan bulunamıyor. Bu nedenle
Macaristan’ın fiyat dengesini de bozduk” dedi. İzin verilen Uruguay,
Şili gibi ülkelere gitmenin ise çok maliyetli olduğunu altını çizen
Arslan, sorunun çözümü için hayvan yoğunluğunun bulunduğu belli başlı
Avrupa ülkelerine de izin verilmesi gerektiğini söyledi. Canlı hayvan
ithali için bir süreden beri Macaristan, Estonya Letonya gibi
ülkelerde incelemelerde bulunduklarını söyleyen Erşan Et ve Et
Ürünleri AŞ’nin yöneticisi Yusuf Büyükbaş ise “Bu ülkelerde de hayvan
bulamıyoruz. Fiyatlar artmış durumda, hayvan alımı için kolları
sıvayan kimi firmalar ya eli boş dönecek, kimi de daha az hayvan
getirebilecek” dedi. İthalata rağmen Türkiye’de et fiyatlarının
düşmediğine işaret eden Büyükbaş “Çok değil önümüzdeki günlerde bu
fiyatları da arar duruma geleceğiz. Önümüz kurban. Çok ciddi bir sorun
ile karşı karşıya kalabiliriz. Global ölçekte de sorun büyük. Kurban
bayramı nedeni ile Suudi Arabistan’ın 7 milyon kurbanlık hayvana
ihtiyacı var. Bu rakam tüm dünyadaki dengeleri bozabilecek türden”
diye konuştu.
Önümüzdeki günlerde Macaristan’a 2 bin hayvan ithalatı için gideceğini
söyleyen Etbank’ın sahibi Haken Başer de yükselen fiyatlardan
yakınıyor. Başer, “Yabancıların insafına kaldık. 1.5 euro
seviyesindeki fiyatlar şimdilerde 3-3.1 euro seviyesine çıkmış
durumda” dedi.
