Bilgi kırıntıları soslandırılmış yalan rüzgârı…Veteriner Hekim Hakan BOYAR
Gıdada durum değerlendirmesi (II): Piliç endüstrisi sarsılan güveni yeniden kazanabilir görünmüyor
25 Haziran 2014
Sağlıklı beslenme konusunda düşünceler et, GDO, piliç, soya, tavuk, Yumurta
Yavuz DİZDAR
Geçtiğimiz yıl en büyük değişikliklerden biri de kuşkusuz pilice olan talebin azalmasında görüldü. Ülkemizde “kuş gribi hezeyanıyla” yaktırılan 2.5 milyon tavuğun boşalttığı her yere yerleşen piliç endüstrisi, aslında durumdan zarara uğramış görünse de, orta ve uzun vadede fazlasıyla avantajlıydı. Ne var ki beklemedikleri bir şey gerçekleşti, sattıkları hayvanların pek de sağlıklı olmadığı konusunda yaptığımız uyarılarla aniden toplumsal bir ortak görüş oluşuverdi. Bunun nedeni de elbette halkın hafızasında tavuk kavramının hala taze olmasıydı. Endüstriyel firmalar arasında zaten tavuk diyen yoktu; piliç, beyaz et ya da bakanlıktaki karşılığı olarak “kanatlı” aslında tavuk dışında bir şeyi tanımlamaktaydı. Bu hayvanların ortak özellikleri normal tavuk 1.5-2 saatten önce pişmezken 20 dakikada dağılacak biçimde haşlanmaları, lezzetsizlikleri ve haşlama suyunda jöle oluşturamamalarıydı. Konu elbette aslında en başta yine piliç endüstrisiyle görüşülmüştü.
Ritz Otel’de gerçekleştirilen toplantıda sekiz firmanın temsilcisi ve BESD-BİR ile bir araya gelmiş ve üretim yöntemlerini gözden geçirmeleri gerektiğini dile getirmiştik. Buna karşılık endüstri ne GDO soyanın yem olarak kullanılmasından, ne de insafsız yetiştirme metodundan vazgeçmedi. Normal tavuğun bir yılda kesilebilir boya gelmesine karşılık, endüstriyel piliçler 40-45 günde 2.5 kilo ağırlığa ulaşmaktaydı, ama bir farkla, bu hayvanlar sağlıklı değillerdi. Bütün bilimsel araştırmalar hayvanlarda kalp krizi, vücutta sıvı toplanması, eklem dejenerasyonu ya da tümör gelişimini gösterse de, endüstri bunları 45 günde kestiğinden hastalıktan ölmeden önce market raflarına gönderebiliyordu. Nitekim endüstri birkaç cılız açıklama dışında 45 gün-1 yıl farkını bilimsel gerekçelerle anlamlandıramadı.
Veterinerler de harcıalem “bunların soyları geliştirilmiş, çabuk pişiyorlar, çünkü körpeler” dışında elle tutulur bir bilimsel açıklama getirmediler. Konuyla ilgili bir veteriner arkadaşımız, söylemini “halkın ucuz protein ihtiyacından” başlattı, “bir miktar tümör çıkabilirle” sürdürdü ve “zaten çok kaliteli et değil” ile sonlandırdı.
Yarı-kimyasal et üretimi, gerçek tavuğu üretmek pahalı ve meşakkatli Takke bir kere düşmüştü. Piliç etinin ucuz olmasının nedeni yeme dayalı, aslında yarı sentetik bir et özelliği göstermesiydi. 1.7 kilo yem, dünyada hiçbir canlıda olmayan bir biçimde 1 kilo ete dönüştürülebiliyordu. Hayvanlar koruma amaçlı antibiyotik (büyütme amaçlı antibiyotik kullanımının 2006’da sonlandırıldığı söylense de, gerçeği ne kadar yansıttığı tartışmalıdır), yarı sentetik amino asit, GDO soya karışımı bir yemle besleniyor, organlarının çoğu gelişemiyordu. Nitekim esnaf lokantalarında tavuk ciğer yemeği yiyenler, çok küçük
kalpleri olduğuna zaten aşinadır. Ama ambalajlara boyunların konamıyor olması, olasılıkla güdük kalmış olmalarına bağlıdır. Nitekim bir firmanın billboardlara verdiği ilanlardaki
hayvanlarda da bu açıkça görülür. “Tıknaz, boynu kısa, ayakları çok büyük ve ibiği yok denecek kadar güdük” mutant kuşlara ne kadar tavuk denebilirse, reklam da o kadar gerçeği yansıtmaktadır. Bugün artık firmalar yaptıkları işin gerçekte ne olduğundan haberdar olduklarına inanıyorum. Tavuk üretmek pahalıdır, ama daha önemlisi tavuk bu şifasının doğal sonucu olarak 2 saatten önce pişemeyeceğinden “akşam eve giderken bir tane kapar, 20 dakikada hazır ederim” zihniyeti ortadan kalkmaktadır ve bu endüstri için hız kısıtlayan basamaktır. Nitekim endüstri üretim metodunu değiştirememekte uzun süre direndi ve ardından “organik” kavramına dönmek zorunda kaldı. Buna karşılık tüketiciler organik kavramının karşılığı olarak uzun sürede pişmeyi ve jöle içeriğini kıstas almayı öğrendiler.
Nitekim durumu incelemek amacıyla gerçekleştirdiğim bir İngiltere seyahati, oradaki tavukların etiketlerinde ne kadar sürede piştiğinin yazdığını gösteriyordu, “1 saat 40 dakika”.
Anlaşılan piliç alanında çalışan veterinerlik akademisi ciddi bilgi zaafı gösteriyordu. Bugün artık kendi söylemlerine inandıklarından da kuşkuluyum.
Giderek daha fazla sorgulanan yumurta
Bu arada yumurta da aslında hak ettiği kadar incelenmeden sorgulanır bir hal aldı. Bunun bir nedeni, piliçte 45 günde yetiştirmeyi başaran endüstrinin yumurtada da tamamen masum olamayacağı varsayımıydı. Buna karşılık ben yumurta konusunda konuşmaktan özellikle kaçındım, lakin bir gazeteye verdiğim röportajda endüstrinin bilimsel olarak çok ileri olduğunu kast etmek için söylediğim “günde 2-3 yumurta alabiliyorlarmış” söylemi bile dava konusu olunca, daha fazlası olması gerektiğini doğrudan anladım. Birincisi piyasada bulunan ucuz bembeyaz yumurtaların bir açıklaması olmak zorundaydı, zira yumurta bembeyaz olamazdı.
Bunun klorlu bileşiklerle yıkanmaya bağlı olduğunu endüstrinin kendi hazırladığı “hijyenik üretim” tanıtım filmlerini izledikten sonra anladım. Klor yumurtanın içine geçtiğinden, kokuşmasını da önlüyor, ama en önemlisi çocukların tercihi bu kokusuz yumurta yönünde oluyordu. Diğer ciddi sorunlar da hayvanların kapatıldıkları dar kafesler ve yem olarak GDO soyaya olan bağımlılıktı. Hayvanın ışıkla oynanırsa günde 2 yumurta verebileceği zaten yapanlar tarafından aktarılmıştı.
Gıdada durum değerlendirmesi (I): Taşlar yerinden oynarken“Gıdada durum değerlendirmesi (II): Piliç endüstrisi sarsılan güveni yeniden kazanabilir görünmüyor” üzerine 5 yorum
Hakan Boyar 25 Haziran 2014 23:58
Prof. Dr. Ahmet Ergün: Tavuk Eti Gerçekten Suçlu Mu ?
—————————————————————————–
“5 – “Yumurtada ne var ki ?” Günde iki-üç defa yumurtlatabilmek için tavuğa mutlaka bir şey yapmak zorundasınız. Çünkü bu kadar yumurtlama hayvanın doğasının dışında bir şey.” Ben bu ifadenin bir şaka olduğunu düşünüyorum. Yoksa biyoloji bilen hiç kimse bunu ciddi olarak söylemez, söylememelidir. Tavuklarda yumurtalıktan yumurta kanalına düşen bir yumurta sarısının yumurtlamaya kadar geçen süre 24.5- 25 saattir. Bu sürenin yalnız 11 saaati yumurta kabuğunun oluşum sırasında geçer. Ve bir yumurta yumurtlanmadan bir sonraki yumurta kanalına düşmez. Hormon vererek dahi bunu gerçekleştirmek mümkün değildir. Bir ticari yumurtacı melez yumurta tavuğu bir yılda, 365 günde 320 yumurta ancak yumurtlar. Bir başka ifade ile ancak 10 günde 9 yumurta verebilir. “Günde ik-üç defa yumurtlatılabilmektedir” ifadesi kesinlikle mümkün değildir.
http://www.sagliklibilgi.org/TR/10/13/Prof.-Dr.–Ahmet–ERGUN.htm
http://www.veterinary.ankara.edu.tr/?mdl=haber&haber_id=491
Cevapla
oğuz 26 Haziran 2014 00:05
Sayın Yavuz hocam, sizi sürekli takip ediyorum. söylediklerinizin çoğuna hak veriyorum. ama çok büyük zarar verdiniz tavukçuluğa. dünyada çok daha ileri tavukçuluğa sahibiz.sizin yüzünüzden arkadaşımın babası iflas edecek.
Cevapla
Berker 26 Haziran 2014 00:32
Yavuz dizdar, sen yetersiz bilgiyle fikir sahibi olmaya çalışan sözümona bilimadamımsı takılan bişeysin. Başarısız bir onkolog olarak alanın dışındaki konulara saldırıp medyatik olma çabasındasın. Bilgine güveniyorsan bu alanda uzman veteriner hekim, gıda mühendisi gerçek bilimadamlarının karşısına çıkıp savun tezini. Ya da uğraşma, bir şivava yavrusu bir de golden retriever yavrusu al. Doğduklarında az çok aynı boydalar. Bir de 2 ay sonra ve 6 ay sonra bak. Ondan sonra gel bana bu tavuklar hormonlu da ondan geç büyüyo de. Azcık zootekni, ırk bilgisi vs.öğren. Halkın kafasını bulandırma!!!
Cevapla
Hakan Boyar 26 Haziran 2014 00:55
Dr. Dizdar,
TVHB İzmir Veteriner Hekimler Odası Yayın No:2013/1
İnternet ve Medyada Yer Alan Kasaplık Piliç ( Broıler ) Eti Ve Yumurta Haberleri Üzerine Bir Değerlendirme
http://www.izmir-vho.org/haberoku.asp?id=207
Cevapla
Hakan Sağırkaya 26 Haziran 2014 11:19
Yard. Doç.Dr. Dizdar, siz sanırım kendi alanında akademik ilerleme yerine tavukla kafayı bozmuşssunuz. Size tavsiyem psikolojik destek almanız. Mutfaktaki resminizde zaten gıda hijyenini ne kadar hafife aldığınızın kanıtı. Lütfen herkes kendi işine baksın. Hayatında kümes görmemiş ve piliç kelimesinin anlamını TDK sözlüğüne bakmadan yorumlayan insanların yorumlarına karnımız tok bizim. Bilgisi olmadan fikri olan en şarlatan kişisiniz. Doğru olan bu.
Cevapla
Hakan BOYAR “Yurdumuz insanının büyük bir bölümünün okuma alışkanlığı az
bu nedenle cevaplar video kaydı ile sunulmuş. Okunmazsa izlensin diye düşünülmüş.”
https://www.ciftlikdergisi.com.tr/sacmalamada-bir-sinir-yok-mu-buna-bir-dur-diyecek-yok-mu.html
http://http://www.sagliklibilgi.org/TR/10/11/Erol-SENGOR.htm
https://www.ciftlikdergisi.com.tr/tavuklar-yedigini-ete-donusturen-bir-makine-mi.html
