Atsız Yarış,Veteriner Hekimsiz At Olmaz…

ATSIZ YARIŞ, VETERİNER HEKİMSİZ AT OLMAZ!

Türkiye Jokey Kulübü, yakın zamanda aldığı bir kararla 30’un üzerinde veteriner hekim ve 70 yardımcı personel olmak üzere toplamda 100’den fazla deneyimli personelinin iş akdini gerekçe göstermeden feshetmiştir. Sonrasında ise gerekçe olarak 5996 sayılı kanunla yapılan değişiklikler sonucunda TJK bünyesinde gerçekleştirilen faaliyetlerin Yarışçılık ve At Islah faaliyetleri olarak ayrıştırılması,  At Islahı faaliyetlerinin 5602 sayılı kanun kapsamından çıkarılması ve kulübün bu nedenle zarar etmesi gösterilmiştir. Maliye Bakanlığı’nın bu zararın azaltılması yönündeki görüşü üzerine en büyük gider kalemi olarak gösterilen personel giderinin azaltılması için işten çıkarmaların yapıldığı öne sürülmüştür. Görevine son verilen personel, hayvan sağlığı hizmeti vererek sistemin belkemiğini oluşturan ve atların refahına yönelik önlemleri alan profesyonellerdir.

Yurdumuzda at yarışları düzenleme ve yarışlar üzerinden müşterek bahis kabul etme yetkisi, 6132 sayılı kanunla Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na verilmiştir. Aynı kanunun, Bakanlığın yetkisini at yetiştirme ve ıslahını teşvik amacıyla kurulmuş ve kamu yararına faaliyet gösteren bir ya da birden fazla derneğe devredilebileceği hükmüne atıfla bu yetki Türkiye Jokey Kulübü’ne devredilmiştir. Uygulamaların kulüp elinde tekelleşmesiyle birlikte, tüm dünyada bir spor dalı olan at yarışlarına yönelik olarak toplumumuzda bunu yalnızca ticari bir etkinlik olduğu izlenimi oluşmuştur.

Bugün geldiğimiz noktada ise, yarışlardan elde edilen gelirlerden at yetiştirilmesi ve bakımına pay ayrılmıyor olması,  ıslah uygulamalarının salt bir ticari faaliyet olarak düşünülüp vergi avantajının ortadan kaldırılması gibi nedenler ve bunların TJK tarafından gerekçe olarak gösterilmesi sonucu yapılan uygulamalar, içinde bulunduğumuz vahim ortamı doğurmuştur. Ticari bir anlayışla yapılan uygulamaların çok daha büyük zararlar ve sosyal sorunlar getireceği açıktır. Atları sadece para getiren birer makine olarak görmek, onların sakatlık ve hastalıklarını göz ardı etmek, istirahat hatta emeklilik haklarını yok saymak hem insani açıdan kabul edilemez hem de ulusal kanunlarımız ve taraf olduğumuz uluslararası sözleşmelere aykırıdır.

Kaldı ki TJK’nın salt kar kaygısı güden yaklaşımı merkeze alınacak olsa bile yarışların temel unsuru olan atların bilimsel kurallara göre üretilmesi, sağlıklı bir şekilde büyümesi, antrenman ve fizyolojik gelişimlerinin takip edilmesi veteriner hekimler ve yardımcı personelin görevidir ve tüm bunların yapılmaması ya da hatalı yapılması kabul edilemez. TJK bünyesinde bulunan veteriner hekimler at hekimliği konusunda yetişmiş, çoğu yurt dışında TJK tarafından büyük ödenekler ayrılarak eğitime gönderilmiş nitelikli personeldir. At ıslahı ve yetiştirme programları olmadan nitelikli at yetiştirilemez ve yeterli sayı ve nitelikte atın bulunmadığı bir ortamda zaten at yarışlarının varlığından ya da kalitesinden söz edilemez ve TJK tarafından vurgulanan “ekonomik kayıp” çok daha büyük olur. Bu açığı “et”te olduğu gibi “at”ta da ithalatla gidermeye kalkışmak hem maliyeti açısından hem de bulaşıcı hastalıklar riski bakımından olumsuz sonuçlar getirecektir.

Tarihe baktığımızda yaşadığımız coğrafyadaki medeniyetler için at her zaman çok önemli olmuştur. Tarihi ve kültürel değerlerimize sahip çıkarak korumaya ve sonraki nesillere aktarmaya çalışmak, öncelikli görevimiz olmalıdır. Aksi yönde yapılan her hamle büyük zararlar oluşturacaktır.

At yarışlarının yalnızca ticari çerçevede değerlendirilmesi ve sürdürülebilirliğini tehlikeye sokacak uygulamalar yapılması kaygı yaratmaktadır. TJK’nın özellikle son yıllardaki giderleri inceleme altına alınarak değerlendirme yapılmalı, mevcut yönetimin zararı önleme gerekçesiyle yaptığı hatalı uygulamalar ivedilikle düzeltilmeli, mevzuat bakımından oluşan eksiklikler giderilmeli ve hayvan refahı esas alınmalıdır.

Bakanlığın üzerinde bulunan at yarışları düzenleme ve bahis kabul etme yetkisinin bütünüyle özelleştirileceği söylentisi son yıllarda atçılık camiası içinde sıklıkla dile getirilmektedir. TJK’nın bir süredir izlediği politika, bu söylentiyi destekler niteliktedir. Bilindiği gibi at yarışlarından elde edilen gelirden Savunma Sanayii Destekleme Fonu, Olimpiyat Fonu, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu, Türk Tanıtma Fonu, Kızılay’a önemli miktarda pay verilmekte, ayrıca önemli miktarda vergi geliri elde edilmektedir. Ayrıca tüm işlemlerin devlet eliyle yürütülmesi, bu spor dalının bütünüyle ticari bir faaliyet olarak sürdürülmesinin önündeki tek engeldir. At yarışı ve bahis hizmetlerinin bütünüyle ve kalıcı olarak özelleştirilmeyeceği konusundan kamuoyu aydınlatılmalıdır.

Görünen o ki, yapılan hatalı mevzuat değişiklikleri ve Türkiye Jokey Kulübü’nün idari hataları sonrasında hem ekonomik açıdan, hem istihdam hem de atçılığımız açısından önemli sorunlar ortaya çıkmıştır. Yıllardır yapılan ıslah çalışmalarının zarar görmemesi, hayvan refahı ve toplum sağlığının korunması için bu güne kadar belirlediğimiz diğer sorunları da dikkate alarak veteriner hekimlerin ve yardımcı sağlık personeli sayısının arttırılması, TJK bünyesinde verilen veteriner sağlık hizmetlerinin yasaya uygun olarak meslek odalarının belirlediği şekilde uygulanması, yabancı hekim çalıştırılmasının önlenmesi, veteriner hekim olmayanların sağlık hizmeti vermesinin önlenmesi için denetimin arttırılması zorunludur. Son dönemde yapılan hatalı uygulamalardan da bir an önce geri dönülmelidir.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur

İstanbul  Veteriner Hekimler Odası

Ankara Bölgesi Veteriner Hekimler Odası

İzmir Veteriner Hekimler Odası

Bursa Veteriner Hekimler Odası

Kocaeli Veteriner Hekimler Odası

Adana Veteriner Hekimler Odası