Tüketici, tavuk etinde yapılan sahteciliklerden nasıl korunabilir?
Tavuk, dünya genelinde en yaygın tüketilen protein kaynaklarından biri. Ancak, son yıllarda tavuk ürünleriyle ilgili sahtecilik vakaları artış gösterdi. Bu sahtecilikler, hem tüketici hem de halk sağlığına zarar verme potansiyeline sahip. Ürünlerde genel olarak yapılan sahtecikler ise şunlar:
Etikette yapılan yanıltmalar: Etiket yanıltmaları, tavuk ürünlerinin etiketlerinde gerçek olmayan bilgiler verilmesidir. Bu, tüketicilerin ürünün gerçek kalitesi, besin değeri veya kökeni hakkında yanlış bilgilere sahip olmalarına neden olabilir. Örneğin, “organik” olarak etiketlenen tavuk ürünlerinde gerçekte organik olmayan bileşenler bulunabilir. Etikette “Gezen Tavuk” yazan bir ürün aslında tam olarak bu tanıma uymayabilir.
Katkı maddeleri: Tavuğun içine şişirmek için katkı maddeleri enjekte etmek yoluyla gerçekleştirilir. Bu, tavukların daha büyük görünmesini sağlar ve aynı zamanda daha ağır hale gelmelerine neden olur, böylece tartıda satış fiyatlarını artırır ve tüketicilerin satın aldıkları üründe gerçek tavuk eti miktarı azalır.
Ayrıca, bazı ülkelerde tavukların beslenmesinde hormon kullanımı olduğu ile ilgili haberler ve tavukların hormon ile beslenerek büyütmeye çalıştığı ile ilgili iddialar vardır. Bu konuda unutulmamalıdır ki; tavuk ürünlerinde hormon kullanımı beklenen sonuçları vermemekte ve özellikle ekonomik olarak hiç uygulanabilir olmamaktadır. Kısacası tavuk üretiminde hormon kullanılmaz.
Antibiyotik kullanımı: Ülkemizde en çok tartışılan konulardan biridir ve bazı kesimlerce sahtecilik olarak görülmektedir ancak işin aslı pek de böyle değildir.
Türkiye’de tavuk üretiminde antibiyotik kullanımı regülasyonları, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirlenmektedir. Bu regülasyonlar, tavuk etindeki antibiyotik kalıntılarının halk sağlığına zarar vermesini önlemek amacıyla yapılmaktadır. Türkiye’de tavuk yetiştiricileri, tavuklarına antibiyotik kullanmadan önce Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan izin almak zorundadırlar. Bu izin, tavukların ne zaman ve hangi koşullarda antibiyotik kullanabileceğine dair spesifik bir plan içermelidir. Bu plan, tavukların yaşına, ağırlığına, cinsiyetine ve diğer faktörlere göre belirlenir. Ayrıca, Türkiye’de tavuk yetiştiricileri, tavuklarını kesimden önce belirli bir süre önce antibiyotik kullanmayı bırakmak zorundadırlar. Bu süre, tavukların hangi antibiyotikleri aldığına bağlı olarak değişebilir.
Antibiyotik kalıntılarının kontrolü ise Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından düzenli olarak yapılan denetimlerle sağlanır. Tavuk etinde izin verilen antibiyotik seviyelerinin üstünde kalıntı bulunması durumunda, ürünler piyasadan çekilir ve üreticilere yasal işlem yapılır.
Sonuç olarak, Türkiye’de tavuk üretiminde antibiyotik kullanımı sıkı bir şekilde denetlenmektedir ve tavuk yetiştiricileri, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirlenen regülasyonlara uymak zorundadırlar. Bu düzenlemelerin amacı, tüketicilerin sağlığına zarar verebilecek antibiyotik kalıntılarını önlemektir.
Tavuk eti yerine başka hayvanların etinin kullanılması: Bazı tedarikçiler, tavuk eti yerine daha ucuz olan örneğin hindi, ördek gibi hayvanların etini kullanarak ürünlerini sahtekarlıkla satabilirler. Bu durum, etiketlerde yanıltıcı bilgi vererek tüketicileri yanıltabilir.
Kısacası tavuk ürünlerindeki sahtecilikler, tüketicilerin sağlığını tehdit edebilir ve ayrıca tüketicilerin maddi kayıplara uğramasına neden olabilir. Bu nedenle, tüketicilerin tavuk ürünleri satın alırken etiketleri dikkatle okuması ve ürünlerin güvenilir kaynaklardan geldiğinden emin olması önemlidir. Ayrıca, tüketicilerin bu tür sahtecilikler hakkında bilinçli olmaları ve tesbit etmeleri halinde yetkililere (ALO 174 hattı veya www.alo174.gov.tr) bildirmeleri gerekmektedir.
Ülkemizde tavuk ürünleri üzerinde uzman ve köklü bir çok kuruluş vardır ve bu kuruluşlar alanlarında uzman çalışanları ile hem halk sağlığını gözetirler hem de en iyi standartlarda sürdürülebilirlik çerçevesinde üretim yapmaktadırlar.
Prof. Dr. Nevzat Artık’ın kaleme aldığı”Ambalajlı Tavuk Eti Tüketin” yazısına buradan ulaşabilirsiniz.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın hazırladığı pdf dosyasına için ise buradan ulaşabilirsiniz.
