Broilerlerde Odunumsu Göğüs (Woody Breast) Sendromuna Fitaz Enziminin Etkisi

Dr. Kaya DEMİRÖZÜ
Kanatlı Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

Fitaz enzimlerinin yeme ilavesi, woody breast (odunumsu göğüs) sendromu gelişimi üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilir. 

Göğüs kası yağ asidi profillerinin potansiyel modülasyonu, genellikle etin kalitesizleşmesine neden olan miyopatinin şiddetini azaltır. 2014 yılında, pektoralis majör kasının ventral yüzeyinde görsel olarak sert, dışa doğru şişkin ve soluk alanlarla karakterize edilen bir broiler göğüs kası durumu olan ‘odunumsu göğüs’ tanımlanan ilk bulgular yayınlandı. Odunumsu göğüs, artık kümes hayvanları endüstrisine sorun olan en önemli miyopatilerden biridir. 8 hafta boyunca büyüyen piliçlerin% 3050’sini 4,2 kg’ın üzerindeki canlı vücut ağırlığına etkilediği bildirilen vakalarla birlikte küresel bir endişe kaynağıdır. Miyopati, büyük bir hayvan sağlığı, refahı ve ekonomik kaygı oluşturarak, çiftlik içi itlaf ve ölüm oranı, et kalitesinin düşmesi ve ayrıca insan tüketiminde kullanılmaması nedeniyle ciddi mali kayıplara neden olur.

Hipoksinin önlenmesi

Miyopatinin etiyolojisi hala bilinmemektedir. Ancak hemorajik lezyonların histolojik kanıtı, enflamatuar hücrelerin, bağ dokularının ve yağın infiltrasyonu ile kas dokusunun multifokal dejenerasyonunu ve nekrozunu göstermektedir. Literatürde, odunsu gögüs miyopatisinin sistemik ve lokal gögüs kası hipoksisi ile ilişkili olduğuna dair bulgular tespit edilmiştir. 

Yeme fitaz takviyesi, sendromun şiddetini azaltmıştır. Diyet fitaz enzimi, bitki fitatının bağırsak bütünlüğünün korunması ve fosfor sindirilebi lirliğinin ve yemden yararlanmanın iyileştirilmesi için pratikte kullanılmaktadır. Ayrıca oksijenhomeostaz ile ilişkili mekanizmayı modüle ettiği de gösterilmiştir. Hipoksik koşulların dejenere olmuş kas liflerinin lipit ve fibrotik dokularla değiştirilmesini destekleyerek kas liflerinin rejeneratif kapasitesini sınırladığı bildirilmiştir.

Fitaz enziminin dozu

Odunsu göğüs sendromu lipid dismetabolizması ile ilişkili olduğu öne sürülmüştür. Bu çalışma, diyet fitazının odunumsu göğüsve göğüs kası yağ asidi profilleri üzerindeki etkisini belirlemek için çalışılmıştır. Deneyler, 500, 1000, 2000 ünite / ton fitaz ilavesi olmak üzere 6 grub erkek broilerlerle yapılmıştır.

Odunumsu göğüs ve beyaz çizgi skorları kaydedilip yağ asidi profilleri belirlenmiştir. Sendromdan etkilenen piliçlerin göğüs dokusundaki yağ asidi profili, önemli ölçüde daha yüksek bir doymuş yağ asitleri yüzdesine ve daha düşük bir çoklu doymamış yağ asitleri saptanmıştır. Yüksek dozda (1000 ve 2000 ünite/ton) fitaz, kontrol grubuna kıyasla doymuş yağ asit yüzdesini önemli ölçüde azaltmış ve çoklu doymamış yağ asit yüzdesini artırmıştır. 

Odunumsu gögüs miyopatisi, yağ asidi profillerindeki bir dengesizlikle ilişkili göründüğünden, diyet fitazının takviyesi, doymuş yağ asitlerinin ve çoklu doymamış yağ asidi içeriğinin modülasyonu mekanizmasını iyileştirmiştir.

Kaynaklar 

1. Cauble, R. et Al.(2020): Dietary phytase reduces broiler woody breast severity via potential modulation of breast muscle fatty acid profiles. Poultry Science, June 2020,99(8).
2. Demirözü, K.(1983): Kalsiyum ve Fosforun Tavuklar İçin Önemi. Pendik Vet. Mik. Enst. Derg. XV(1-2) 95-103, Ayrı baskı. 30.04.1982 Tarihinde Pendik Vet. Kont. ve Araşt. Enst. verilen konferanstan özetlenmiştir. Vetil Katkıları, Ocak-1987.
3. Demirözü, K. (2004) : Probiyotikler ve Yeni Bir Konsept. Topkim Teknik Bülten, THS.04.07/08KD, İstanbul. 
4. Demirözü,K., Yargeldi,K., Karaoğlan, Ö.(2004 ):Bir Fitobiyotik Olan Bıomın^® PEP 1000’nin Broilerlerde Etkinliğinin Denenmesi. PEP Teknik Kitapcığı ,21-28. 
5. Demirözü, K.(2005): Broiler Piliçlerde Kimi Barsak Sorunları. Topkim Teknik Bülten, THS 05.09/10KD.Demirözü, K.(2005): Çağdaş Hayvan Üretiminde Bilinçli Beslenmede Doğal Alternatifler. Çiftlik Dergisi. 
6. Demirözü, K.(2010):Probiyotikler ve Yeni Konseptler. Çiftlik Dergisi; Şubat-2010,312(38-40) 
7. Demirözü, K.(2010): Bilinçli Beslenmede Doğal Destek Ürünler. Çiftlik Dergisi 311,58-63 
8. Demirözü, K.(2011): Broiler Piliçlerde Kimi Bağırsak Sorunları I, Çiftlik Dergisi Mart -2010 313 (52-53) 
9. Demirözü, K.(2011): Broiler Piliçlerde Kimi Bağırsak Sorunları II, Çiftlik Dergisi Nisan- 2011,326 (38-39). 
10. Demirözü, K.(2016): Pre ve Probiyotikler Hakkındaki Gerçekler (Çeviri). https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=88538 27.03.2016 tarihinde yayınlandı. 
11. Demirözü, K.(2017): Kanatlılarda Probiyotiğin Yararları (Çeviri). https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=114135, 24.04.2017 yayınlandı. 
12. Demirözü, K.(2017): Tavuk Bağırsak Sağlığının Korunması-Çeviri- https://www.ciftlikdergisi.com.tr/tavuk-bagirsak-sagliginin-korunmasi.html,   26.03.2017 yayınlandı 
13. Demirözü, K.(2018): Bağırsak Sağlığında Fırsatlar Ve Sorunlar (Çeviri). 17.09.2018 tarihinde yayınlandı.  https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=129495 
14. Demirözü, K.(2019): Kanatlılarda Bağırsak Sağlığı: Bütünsel Bir Yaklaşım(çeviri) 26.04.2019 tarihinde. https://www.ciftlikdergisi.com.tr/kanatlilarda-bagirsak-sagligi-butunsel-bir-yaklasim.html   yayınlandı. 
15. Demirözü, K.(2020): Bitkilerle Barsak Sağlığı: Kanatlılar İçin Umut Verici Görünmekte(Çeviri). https://www.ciftlikdergisi.com.tr/bitkilerle-barsak-sagligi-kanatlilar-icin-umut-verici-gorunmekte/  09.03.2020 yayınlandı. 
16. Demirözü, K.(2020): Kanatlılarda Bağırsak Sağlığı Nasıl Korunur? https://www.ciftlikdergisi.com.tr/kanatlilarda-bagirsak-sagligi-nasil-korunur/   26.07.20020 tarihinde yayınlandı (Özetlenerek çeviri). 

Demirözü, K.(2020): Bağırsak Sağlığı Nasıl Ölçülebilir mi? https://www.ciftlikdergisi.com.tr/bagirsak-sagligi-olculebilir-mi/   24.10.2020 yayınlandı.